Từ khi bán sách, mình được rất nhiều bà mẹ trẻ hỏi thăm về chuyện làm thế nào để chọn được những cuốn sách hay cho bé 1, 2, hay 3 tuổi. Có lẽ đây cũng là chủ đề được nhiều người quan tâm, và có lẽ sẽ còn nhiều người cần nên hôm nay mình tổng hợp lại ở đây để mọi người tiện xem lại khi cần cũng như có thể chia sẻ cho những bà mẹ khác đang cần nhé!
Bài viết dựa trên kinh nghiệm bán sách cá nhân của Hiền cũng như tham khảo một số tài liệu như chia sẻ chọn sách từ Tủ sách Gia Đình Nhỏ các bài viết tổng hợp từ nhiều người. Hi vọng sẽ là gợi ý hữu ích cho cả nhà nhé!
Đặc điểm lứa tuổi của các bé trong giai đoạn 0 – 3 tuổi
Giai đoạn 1: Từ 0 đến 1 tuổi
Từ 0 đến 1 tuổi, trẻ như một cánh bướm non vô cùng nhạy cảm. Đây là giai đoạn thẩm thấu mạnh nhất; là giai đoạn phát triển hoàn thiện các giác quan – khởi đầu cho sự phát triển trí năng ở trẻ. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, hệ thống 5 cơ quan cảm giác của cơ thể như nghe/nhìn/ngửi/nếm/sợ… không chỉ là một phần của sự phát triển sinh lý tự nhiên mà còn là còn đường nhận thức thế giới, là nền tảng cho sự học hỏi của trẻ sau này.
Thời kỳ phát triển thị giác quan trọng
- Trẻ sơ sinh: Trẻ sơ sinh chỉ có thể nhìn vật ở khoảng cách gần, sau đó khả năng cảm nhận ánh sáng mới phát triển dần và trẻ biết nhắm mắt để bảo vệ mắt. Trẻ sơ sinh không thể phân biệt màu sắc, nhưng các nghiên cứu cho thấy trẻ đặc biệt yêu thích các chấm tròn đen trắng, vòng tròn đồng tâm và gương mặt của mẹ.
- 3 tháng tuổi: Trẻ bắt đầu biết dõi mắt hướng theo sự vận động của vật thể, cũng có thể nhìn chăm chăm vào một sự vật cố định.
- 6 tháng tuổi: Mắt bé to bằng 2/3 mắt của người trưởng thành, bắt đầu nhìn đồ vật bằng 2 mắt, khả năng phán đoán độ sâu và khoảng cách đồ vật tiếp tục được phát triển.
Thời kỳ phát triển thính giác quan trọng
- 3 tháng tuổi: trẻ đã có thể phân biệt được giọng của bố mẹ.
- 6 – 12 tháng tuổi: trẻ rất thích nghe giọng của bố mẹ, bởi đó là tiếng nói thân thiết nhất mà trẻ gắn bó trong chín tháng nằm trong bào thai. Bố mẹ nên nói chuyện với con thường xuyên để phát triển thính giác khỏe mạnh, từ đó phát triển khả năng tiếp thu ngôn ngữ.
Thời kỳ phát triển các cơ quan xúc giác, vị giác, khứu giác quan trọng
Xúc giác và khứu giác phát triển trên toàn bộ cơ thể ngay từ khi trẻ chào đời và hoàn thiện khi đến thời điểm 5 tháng tuổi. Các kích thích, tác động phối hợp lên các giác quan giúp gia tăng gấp đôi hiệu quả phát triển của các cơ quan này đồng thời giúp hoàn thiện cách mạch thần kinh, giúp tư duy trở nên nhạy bén.
Thời kỳ phát triển ngôn ngữ quan trọng
- 3 tháng tuổi: trẻ bắt đầu có các biểu hiện tích cực muốn “nói”, mẹ có thể lắng nghe những âm thanh mà trẻ phát ra lúc dễ chịu, lúc vui vẻ,… Trẻ càng vui sẽ càng phát âm nhiều. Đây chính là khởi đầu của việc học hỏi ngôn ngữ.
- 9 – 12 tháng tuổi: Đây là thời cơ tốt nhất để bồi dưỡng khả năng ngôn ngữ cho trẻ. Nếu có thể bố mẹ hãy cho con tiếp xúc với ngôn ngữ thứ hai trong giai đoạn này để con hình hình nên một “đôi tai song ngữ”, thậm chí là “đôi tai đa ngôn ngữ”.
Giai đoạn 2: Từ 1 đến 3 tuổi
Thời kỳ phát triển nhận thức – trí tuệ
- 2 tuổi: Một số trẻ có thể nhận biết được màu sắc cơ bản và phân biệt chúng với nhau. Khả năng tập trung của trẻ cũng dần phát triển, trẻ có thể tự chơi lâu hơn 1 tiếng, tìm tòi nghiên cứu hơn, không bị ảnh hưởng nhiều bởi tác nhân xung quanh mình. Hơn nữa, khả năng tư duy hành động theo trực giác của trẻ cũng bắt đầu được hình thành và biểu hiện rõ rệt hơn.
- 3 tuổi: Trẻ bắt đầu phát triển trí tưởng tượng, xác định một số hình ảnh bằng cách đặt tên cho chúng. Sự tò mò dần được hình thành, trẻ bắt đầu đặt những câu hỏi liên tục để khám phá thế giới xung quanh mình. Trẻ thích được nghe kể và tự kể chuyện, xác định một người bạn thường xuyên tiếp xúc qua tên gọi.
Đây là thời kỳ trẻ ham học hỏi mãnh liệt. Trẻ sẽ hỏi cả ngày, hỏi cả trăm, nghìn lần những câu hỏi “vì sao” mà không biết chán. Nếu cha mẹ không giúp con kịp thời, để con bỏ lỡ thời kỳ quan trọng này, những khả năng thiên tài sẽ chìm vào quên lãng và khó đánh thức.
Thời kỳ phát triển khả năng ngôn ngữ với tốc độ nhanh chóng
- 1 tuổi: Hầu hết trẻ đều có thể nói được 2 – 3 từ đơn.
- 2 tuổi: Bé có thể nói đến 6 – 12 từ với phát âm rõ ràng có thể nhận biết được.
- 3 tuổi: Khả năng ngôn ngữ của trẻ phát triển hơn. Trẻ có thể giao tiếp được với 2 – 3 câu đơn. Ở tuổi này, đa số trẻ đã có thể đọc thơ, xem sách có tranh ảnh kèm chữ thích hợp với độ tuổi.
Thời kỳ phát triển tính cách rõ rệt
Trẻ từ 1 đến 3 tuổi bắt đầu hình thành tính tự chủ, muốn độc lập hơn, và tự làm mọi thứ mà không cần sự giúp đỡ của người lớn. 3 tuổi, cái “tôi” của trẻ được hình thành rõ rệt, trẻ dùng nhiều đại từ xưng hô chỉ bản thân hơn – như “con”, “của con”,… Trẻ độ tuổi này thích chơi một mình, nhưng vẫn thích gần người lớn, dễ nản lòng và bực mình, dễ trở nên ương bướng.
Chọn sách cho bé trong giai đoạn từ 0 – 3 tuổi
Đối với giai đoạn từ 0 đến 1 tuổi
Nên chọn cho trẻ những loại sách nhiều hình ảnh sinh động, nội dung đơn giản chứa các từ láy, từ lập đi lặp lại như vậy sẽ khiến trẻ hứng thú hơn bởi những hình ảnh, kích thích bởi ngôn nhữ vui nhộn. Các em bé trong độ tuổi này đặc biệt yêu thích những cuốn sách về các đồ vật trong thế giới của bé như: quần áo, đồ chơi, các con vật, cơ thể người,… Cuốn sách cần có hình minh họa đậm, rõ nét với các hình minh họa đơn sắc.
Chất liệu ưu tiên là sách vải hoặc sách bìa cứng có độ bền cao, dễ giặt/lau sạch và an toàn với trẻ. Trẻ có thể chơi đi chơi lại các cuốn sách này mà không chán.
Đối với giai đoạn từ 1 đến 2 tuổi
Trẻ bắt đầu thích khám phá môi trường xung quanh hơn, thích được tương tác, thích được tưởng tượng… mẹ bắt đầu cho bé làm quen với các loại sách có các chủ đề riêng biệt để trẻ khám phá, sách lật mở, âm thanh, sờ-chạm, đa tương tác để trẻ phát triển các giác quan. Các cuốn truyện có thể nhập vai cũng khiến trẻ hào hứng hơn.
Đối với giai đoạn từ 2-3 tuổi
Lúc này khả năng ngôn ngữ của trẻ tốt dần lên, các kỹ năng sống cũng bắt đầu đi vào hoàn thiện, mẹ hãy cho trẻ đọc những sách có nội dung hoàn chỉnh hơn, có đầu có kết. Cùng với đó trẻ bắt đầu muốn được hỏi, được trả lời bằng những bộ sách có các câu hỏi nhỏ, học và tìm hiểu kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp qua những bộ sách tương ứng từng chủ đề.
Những cuốn sách hay và phù hợp cho bé 0 – 12 tháng
Bộ sách kích thích thị giác Black and White cho trẻ sơ sinh
Bộ sách đa tương tác “Vừa chạm vừa tưởng tượng/Vừa chạm vừa chơi”
Bộ sách Kích thích thị giác đen trắng song ngữ đầu tiên cho bé
Bộ sách vải Lắp ghép kich thích tư duy logic đầu tiên cho bé (Song ngữ) Mix & Match
Bộ 12 cuốn sách vải Nhận biết thế giới xung quanh
Bộ 5 cuốn sách vải song ngữ đa tương tác (phù hợp cho bé từ 6 tháng – 3 tuổi)
Sách bồi: Sờ, chạm kích thích xúc giác đầu tiên của tớ Touch and Feel – Sâu/Gà
Những cuốn sách hay cho bé 1+ tuổi
Bộ ehon: Chơi cùng các màu sắc
Bộ ehon Nhật Bản: Ai ở sau lưng bạn thế? (phù hợp cho bé từ 0 – 6 tuổi)
Ehon kể chuyện: Dâu Tây – Gà Con
Ehon Nhật Bản: Chấm tròn ơi đi đâu thế!
Combo 6 Cuốn Ehon Nhật Bản – Giờ Chơi Của Bé
Tìm kiếm thông minh – Phát triển tư duy ngôn ngữ
Sách Lift The Flap – Lật Mở Khám Phá
Những cuốn sách hay cho bé 2+ tuổi
Chú Sâu Háu Ăn
Bộ ehon Chơi cùng Hình khối
Bộ Miu bé nhỏ – Bộ Miu Miu tự lập
Bộ ehon Nhật Bản: Ai đã giúp ai thế nhỉ? (phù hợp cho bé từ 0 – 6 tuổi)
Bộ sách Đối Lập Ngộ Nghĩnh
Gõ nhẹ vào thân cây kỳ diệu
Cơ thể của chúng ta
• Chạm và cảm nhận nước ối bồng bềnh • Sờ để cảm nhận kích thích xúc giác với 4 chất liệu thật • Kéo để trải nghiệm hành trình bản thân lớn lên ở mỗi độ tuổi • Kéo và di chuyển để cảm nhận và học về hệ tiêu hóa • Mở và lật để nhận biết hệ thống tuần hoàn của cơ thể • Xoay để nhận biết sự chuyển động khác biệt giữa ngôn ngữ và hình ảnh với các trung khu thần kinh • Mix để lắp ghép • Lật để xem răng sâu và nhiều thứ thú vị khác nữa • Lôi ra để biết phân đi như thế nào • Kéo để biết sự co giãn của đồng tử và các nụ vị giác.
Những cuốn sách hỗ trợ việc tập đọc – tập nói của bé
Đồng dao – Thơ – Truyện cho bé học nói
Thơ cho bé học nói – Chuyện cho bé học nói
Câu đố tư duy cho trẻ tập nói – tập đọc
Combo truyện tiềm thức cho bé
Truyện tranh tiềm thức bao gồm chữ và hình ảnh đi kèm giúp bé thích thú, khơi gợi sự tò mò cho bé không chỉ kích hoạt sức mạnh tiềm thức cho bé mà còn là những câu truyện hết sức ý nghĩa, chứa đựng những vần thơ gần gũi, những câu đố giản đơn, những bài học hay mà chẳng phải gì cao xa, vĩ đại.
Bố mẹ nên đọc cho con theo các bước:
1.Đọc cho con toàn bộ truyện và nhớ chỉ vào từng chữ, từng hình
2. Đọc cho con toàn bộ truyện nhưng bỏ lửng chỗ có hình để bé tự điền vào
3. Để bé tự đọc, bố mẹ sẽ ngạc nhiên vì bé ghi nhớ rất nhanh
Những cuốn sách hay cho bé 3+ tuổi
Bộ sách phát triển IQ – EQ đầu đời cho bé
Bộ sách Gieo hạt giống yêu thương
Bộ sách Câu chuyện nhỏ – Bài học lớn
Bộ ehon: Cùng con học cách cư xử
Bộ sách Sân Chơi Trí Tuệ – 5 phút rèn luyện trí não
Hi vọng với bài viết này, các Ba Mẹ đã có thể lựa chọn dễ dàng hơn những cuốn sách hay cho bé 1, 2, 3 tuổi của mình. Trong post này Hiền chỉ mới giới thiệu một số sách tiếng Việt, sẽ cố gắng tổng hợp thêm những cuốn sách tiếng Anh nữa nhé! Ngoài ra cũng sẽ có cả những cuôn sách hay cho bé 3 – 6 tuổi và độ tuổi Tiểu học nữa. Mọi người chờ update trong những bàiviết tới nhé!
